Search This Blog

Search This Blog

Tuesday, October 8, 2024

The Wonderful World of the Armenian Language-by Zarmine K. Boghosian





 

The Wonderful World of the Armenian Language



 

Speech delivered by Zarminé Boghosian

 In early 1989-1990

On the occasion of Armenian Cultural Month -At the Armenian Church of the Holy Martyrs-  By the invitation of the Church Pastor- 

Dear Family – Սիրելի Հարազատներ,

What I hope to share with you today, in this talk, is my interest in words and the joy of studying the Armenian Language!

The more I learn Armenian the more I realize how little I know my language!

I will attempt to take you on a tour with me to the wonderful world of Armenian Proverbs, sayings expressions and words.

Before I begin I feel it is just appropriate to mention that this is the Month of October, Armenian Cultural Month! The idea of the celebration was coined by Archbishop Karekin Hovsepiantz – (later the Catholicos of Cilicia in Antilias-Beirut).

His objective was to celebrate the invention of the Armenian Alphabet and acknowledge the genius of Mesrob Mashdotz, the founder of the Armenian Alphabet, as well as to highlight the outstanding works of the translators within appropriate and festive celebrations!

As we read a portion of his written statement back in 1942 addressed to the Armenian Mirror Spectator he said: “Unfortunately, owing to circumstances, a large section of our youth of both sexes has been deprived of the good fortune to read and write the language of their parents. Some are the offspring of Turkish speaking parents, others; due to the indifference of their elders, or the absence of Armenian schools or their own unwillingness to attend them, have remained unacquainted with their mother tongue, which along with the church, is the very foundation of our national culture and consciousness.”

Of course, it should be our aim, by all means, to keep alive those two precious heritages, both as a source and medium for preservation of all the true values we have received from our predecessors. Yet, it is not altogether impossible to satisfy that need under present circumstances, with the use of English Language. The important thing is to give sustenance and cultivate in the soul of the new generation the seeds from which will blossom forth a consciousness and an appreciative attitude towards the race they owe their very existence. Grafted with these should be, of course, the duties of American Citizenship and the best American traditions.

“Fortunately, we live in a country which we can be rightfully called the very birthplace of liberty. A marvelously great, broadminded state composed of a free great cosmopolitan citizenry, very similar to a colorful bouquet of flowers, where individualities are not sacrificed, so long as they keep with whole.”

Realizing the harmony bringing us together within an enjoyable evening like this, let us begin our journey …

There are many lessons and messages tied with words, proverbs connected with spiritual and cultural inheritances as sources of inspiration and edification.

Probably there is no other national literature that has more poetry dedicated to the mother tongue- Mayreni-lezoo- than in Armenian Literature.  Armenian poets have probably dedicated more odes to their mother tongue than to feminine charms.

For Hamo Sahian a contemporary Armenian Poet- the mother tongue is “as sacred as the bread on the table, and a life giving nourishment!”  

Vahan Tekeyan, waters our mouth by saying that each and every word of this language is like “A ripened delicious fruit, picked from the richest orchards of our past!”  As he writes in his fourth verse of the same poem:
              ”I hold rounded words, fruits both tarts

   And sweet with juices uncounted suns made ripe;

  Words that anoint the lips, bless the palate

   And give comfort to the heart.”

It is not just one of us- Siamanto, Silva Gaboudikian, Hovhannes Shiraz, or Barouyr Sevag continue showering their love songs dedicated to the Armenian Language.

The cool and non-Armenian language expert Armenologist has also seen – and I quote him- “The richness, the agility of the Armenian language which has provided also the strength for survival and preservation. According to another admirer of Armenian Language, Lord Byron, “Armenian is the only language to communicate with God!”

Whether to communicate with God or with one another Armenian Language is sweet, as Shavarsh Nartouni says:

“It is fit for a king, as well as a laborer,

Suitable for townspeople as well as a laborer,

Ever youthful and ever mighty!”

 

As I promised to take you on trip via Armenian proverbs, I would like to begin our trip with the first lines written in Armenian. Mesrob Mashdots translated this sentence from the proverbs of the bible!

«Ճանաչել իմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ․»

“To know wisdom and instruction is to perceive the words of understanding.”

 

Armenian Language is rich in proverbs, those pretty sayings that not only dominate our speech and exercise our brain as we think about their meaning, but also take us to our motherland, to our old folks when they needed to praise or criticize bureaucracy, or stress the importance of leadership-

Լեցուն հասկին գլուխը վար կը խոնարհի։="The full spike bows its head."

     Աքլորը շատ եղող գիւղին առաւօտը ուշ կը ծագի։= "The morning rises late in the village      

                                                                                       where there are many roosters."

     How about this?

Պարապ տակառը շատ աղմուկ կը հանէ։=An idle barrel makes a lot of noise.

Օրօրոց շարժողն է որ կը կառավարէ ազգը։ He who moves the crib rules the nation.

 

The world is governed by those who swing the cradle of our children! There is so much depth in this saying to make the world aware that the future of a nation is based on the manners of a mother, and how she swings her child’s cradle!!

«Հայ ծնիլը դիւրին է, Հայ մնալն է դժուար։=  It is easy to be born Armenian, it is difficult to remain Armenian!

«Ծառը արմատով է զօրաւոր, Մարդը՝ իր բարեկամներով։» The strength of a tree derives from its roots, the strength of a man comes from his friends!

The word “fate” in Armenian is very poetic.  JAGADAKIR – Ճակատագիր – your future is written on your forehead! Think of an invisible hand that has the power to write on your forehead at your birth, whatever life has saved for you!!

The word – family – undanik- Ընտանիք – people who live under same roof!

Herades –Հեռատես- someone who can see beyond the regular sight field what’s coming up – not merely farsighted!!

Armenian Language is flexible to suit and perfectly fit for the expectations of the modern technological vocabulary. The word “heratsayn- հեռաձայն” is coined by combining two words into one! In English as well as several other European languages – the same challenge was met by adopting two Greek words “tele” =Far, and phone=sound words.

Fax is He-ra-dib= հեռատիպ-  Հեռատեսիլ-heradesil=Television,   Համակարգիչ-Hamagarkich= Computer.

By knowing the root word ‘midk’=mind you instantly may build a whole list of positive words! Be a lay named person if you can, to keep your relationship in good terms with your immediate surrounding, it is as important to be a –

Ներողամիտ – neroghamid- forgiving person

Ազատամիտ – azadamid –open-minded

Սրամիտ – Sramid –sharp minded

Արդարամիտ- artaramid- fair-minded

Ուսումնամիտ – oosoomnamid- education lover

Փոփոխամիտ- popokhamid- unstable

Կասկածամիտ- gasgadsamid- Suspicious

Խաւարամիտ- khavaramid- dark-minded

Նեղմիտ- negh-mid-narrow-minded

 

Ձեռքերդ դալար, Վարձքդ կատար, ցաւդ տանիմ, -  these are expressions full of emphaty, recognition, and willingness to take away the pain from an ailing loved one, if you see that he/she is in pain, and instead share the pain.

Շնորհակալ եմ․ ե-րախ-տա-պարտ եմ․․․ are expressions many of my (new learners) students find them as tongue twisters, however, after several repetitions- reiteration it is easy to say, and more so very meaningful when you know that when you say shu-nor-ha-gal yem.. you are acknowledging being a recipient of the favor – shu-norhk-the grace given to you by the other person.

Think of the words East & West – in Armenian – արեւելք a-re-va-dzak- a-re-velk- where the sun rises, արեւմուտք- A-rev-moodk- where the sun enters..

While on the subject… I would like to extend my sincere thanks to our Hayr Sourp, church parish council and say: “shu-nor-ha-gal yem” … for the opportunity to share with you the riches of our beautiful Armenian language!

Armenian words can sing, bloom, caress, thunder, words are our cultural heritage! They bring to us the past, its images, impressions, perceptions, we add to the list with each passing generation.

Thank you for helping me and this community to bring the heritage alive within this family- un-da-nik- ըն-տանիք- the translation of the word indicates that when a group of people live under ONE roof  they are called: un-da-nik- ըն-տանիք-

            Frederick Feidy, a French writer has said that “The Armenian language has the power to express freely and accurately scientific and disciplined thought, philosophic ideas, poetic nuances, multicolored shades, all at the same time.”

I encourage you to take your own journey through the wonderful world of Armenian Language. I ask you to share this journey with your children, with your parents, family and friends.

In the cold hostile world we live,

If we want to be forgiven by generations to come,

Let us cling to our tongue –language with love,

And with burning hearts, let us dear friend speak our mother (Tongue) Language

 

As Hovhannes Shiraz wrote:

“The church is a bell- and the school is the clapper (The tongue of the bell..)

One without the other cannot ring! (Function)

 

Papken Catholicos said: “The church & school have lived side-by-side better. Yet have lived through each other and for each other!”

Thank you.

Bayside,  New York

Friday, August 9, 2024

Midnight conversation with my brother - Fr. Vertanes KalayjianAugust 5, 2016-2024

 

ԿԷՍ ԳԻՇԵՐԱՅԻՆ ԶՐՈՅՑ

ԿԱՐՕՏԻ  ՇՇՈՒՆՋ

Օգոստոս 5-էն 12, 2016

 Ես ամէն գիշեր կը լսեմ ձայնդ

Գիտեմ ութը տարիէ մեկնած ես  

Ութը տարի առաջ, եօթը օր շարունակ

Յուսացինք որ մեզի պիտի վերադառնաս

Ճիշդ այն օրուան պէս երբ

Հալէպէն Երուսաղէմ պիտի երթայիր

Քեզ ճանապարհեցինք

Զսպուած արցունքով

Կարօտի ցաւը զսպելով

Մէկ ժամ չանցած դուռը զարկիր

Դո՛ւն էիր դրան առաջ

Այդ պահուն վերստին հանդիպումի մը

Անկրկնելի անակնկալն էր որ մեզի տուիր

Այո՛, վերադարձ մը չէր․․․․

Ցաւօք ․․․

Մոռցուած իր մը առնելու եկած էիր

Հիմա մե՛նք դարձած ենք մոռցուած իրեր,

Ե՛տ դարձ, եկո՜ւր վերստին մեր դուռը զարկ

Ա՜խ որքան կը յուսամ որ գաս վերստին․․

*   *   *   *   *

Կը կարծուի թէ քովս չես,

Այո՛, կը կարծուի, ինչպէ՞ս թէ

Ես ամէն գիշեր կը լսեմ ձայնդ

Մեր տան հեռաձայնին

Լսափողին միւս ծայրէն

Հոգատար ու փայլատակող շեշտովդ

«Պատմէ՛,  Տեսնեմ» - ը․․․

*   *   *   *   *

Այս բառերով կը բացուէր

Կծիկը մեր գիշերային զրոյցին

Այնքան յաճախ որ մինչեւ այսօր

Ութը անգամ 365 օր ետք իսկ

Օրեր ժամեր ցերեկ եւ գիշեր

Ամէն գիշեր ուշ ժամերուն

Ձեռքս կ՛երկարեմ հեռախօսի ընկալուչին

Վստահ ըլլալով որ դուն հո՛ն ես

Պիտի՛ որ պատասխանես,

Եղբայր իմ երէց․․․

Լսելու համար ձայնդ ․․․

Որ կ՛ըսէ՝

Պատմէ՛ տեսնեմ

Ի՞նչ գրեցիր

Խօսիլ տալու զիս․․․

Ի՜նչ գրեցի ու

ի՜նչ կրնամ գրել եղբայր իմ

Չէի գիտեր որ

Երազային էին այդ պահերը բոլոր

Իրաւ երազ պիտի դառնային

Չէի՜ գիտեր,

Որ օր մը անպայման լռութիւն

Պիտի տիրէր ընկալուչին միւս կողմը

Առանց արձագանգի  

Բայց հոգ չէ

Դուն մտիկ ըրէ զիս հիմա

Ինչեր ունիմ պատմելիք

Յաւերժի ճամբորդ դարձած եղբայր իմ սիրելի

Մանկութեան միակ ու թանկագին ընկերս,

Կեաքիս խորհրդատո՜ւն,

Կը յիշե՞ս Ազէզի մեր ուշ գիշերները

Երբ հեռատեսիլ չկար

 Ու մենք յոգնած կարդալէ

Կը դիմէինք թղթախաղի

«Բինէկ» խաղալու

Մեր մեծ բակին մէկ կողմը

Գաղտագողի առանց ձայն ծպտուն հանելու

Մամային ու պապային առանց արթնցնելու

Ի՜նչ կարեւոր էր թէ ով կը յաղթէր

Միշտ յիշեցնելիք ու սորվեցնելիք բաներ ունէիր

Պարզ թղթախաղի թուղթերու փոխարէն

Գրողներու եւ իրենց գործերու չորս անուններով

Թղթախաղի տրցակ պատրաստեր էիր

Ուր մեր ձեռքերուն մէջ կը տողանցէին

Վազգէն Շուշանեանէն Վահան Թոթովենցը,

Ակսել Բակունցէն՝ Աւետիս Ահարոնեանը,

Շահան Շահնուրէն Պարոյր Սեւակը

Շարան շարան մեր գրողներու պանթէոնէն

Արեւմտահայ թէ արեւելահայ փաղանգը

Մեզ ոգեշնչող սիրելիներուն

Իրենց գիրքերուն անուններովը

Որ յաջորդ օր յիշողութիւնս քննելու

Թէ ո՞ր հեղինակէն

Քանի՞ գիրքի անուն կրնամ յիշել

Եղբայր իմ երէց․․․

Պաշտպանողս,

Գրադարանս,

Գրական ճաշակ ներարկողս,

Բանաստեղծութիւն սիրցնողս

Բառերու նրբերանքին աւիշը քիմքիս ներարկողը

Միշտ քովս ես՝ ներկա՛յ

Հաւատքի սիւնս ես

Դուն քովս ես ընդմիշտ,

* * * *

Միայն թէ

Կը ներես, որ քեզմէ գաղտնի պահած եմ

Հայրենիքէն հոսող ցաւն ու մորմոքը

44 օրեայ պատերազմին մեր նահատակներուն թիւը

Արցախեան պաշարումը

Հալէպի երկրաշարժի ցնցումը․․․

Ու տակաւին․․․

Մեր արցախեան կորուստներէն

Որ մէկը յիշեմ  ․․․

Ալ արցունքս չորցաւ

Չեմ ուզեր խոստովանիլ

Ներէ՛՛ ինծի եղբայր իմ,

Դարձեալ տեսնուելու յոյսով․․․

Աղօթէ որ լաւ լուրեր ամբարած

Կարենամ հասնիլ

Յաջորդ մեր տեսութեան:




 



                     ԼՈՅՍԵՐՈՒ ՄԷՋ ՀԱՆԳՉԻՍ․․․․

ՄԻՆՉ ՆՈՐ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ ՍԻՐԵԼԻ ԵՐԷՑ ԵՂԲԱՅՐՍ-

Wednesday, July 17, 2024

2017 August,Thank you Letter to Gabriel Chenberjyan, from, Zarmine Boghosian

 

 

 

 2017 August

"A teacher affects eternity; he can never tell where his influence stops."

 «Ուսուցիչին ազդեցութիւնը յաւերժ է, ան երբեք չի կրնար գիտնալ, թէ ուր  եւ երբ կը դադրի իր ազդեցութիւնը»:

 

Սիրելի Գաբրիէլ,  ահաւասիկ այս գրութիւնը լոյս պիտի տեսնէ մեր վարժարանի պարբերաթերթին մէջ։

*  *   *

          Ուսուցչական ասպարէզի նուիրուելուս հինգ տասնամեակներու յիշեցումը եկաւ իրաւամբ շեշտելու այս խօսքին իմաստը: Իսկապէս երբ դասարանի չորս պատերուն մէջ քեզի վստահուած աշակերտներուն անմեղ աչքերուն պատուհանէն, մանուկ հոգիներէն ներս կը փորձես թափանցել . . .օրին անկարելի է գուշակել թափած ճիգերուդ արդիւնքը: Իրաւամբ ինչ որ անգլերէն առածը կ՛ըսէ ուսուցիչ մը բնաւ «երբեք չի կրնար գիտնալ, թէ ուր  եւ երբ կը սահմանափակուի իր ազդեցութիւնը»:

            Հալէպի Կրթասիրաց վարժարանի ուսուցչութեան օրերէս, առաջին տարուայ աշակերտներէս մին՝ Տիար Գաբրիէլ Չէնպէրճեանը մէկ ամիս առաջ, յիշելով զիս եւ իմ Նիւ Եորքի մէջ ծառայած վարժարանիս Յիսուն  տարիներու վաստակը, մեծահոգաբար հինգ հազար տոլար նուիրեց Սրբոց Նահատակաց Ամէնօրեայ Վարժարանին:

Կեանքիս ամէնէն մեծ բարենիշն է որ կը ստանամ՝ ի՛մ իսկ աշակերտէս, որուն համար անսահման երջանիկ եմ եւ լիովին վարձատրուած կը զգամ:

Սիրելի աշակերտս Գաբրիէլ, երախտագիտութեանս խորութունը անկարելի է սահմանափակել այս մի քանի տողերով: Հպարտ եմ ոչ միայն երբեմնի ուսուցչուհիդ յիշելուդ համար, այլ՝ ՀԱՅ դպրոցն ու մանկավարժը այսքան տարիներ ետք քաջալերելուդ համար:

Քու բարեսիրութիւնդ ինքնին լաւագոյն ապցոյցն է Հայ դպրոցէն ներս հոգիիդ մէջ դրոշմուած հոգատարութեան ոգիին- ազգիդ եւ հայ  դպրոցին հանդէպ:  

Որքա՜՜ն հպարտ եմ քեզմով: Կը մաղթեմ որ օրինակդ  ըլլայ վարակիչ նաեւ այլ շրջանաւարտներու: 

Լաւագոյն մաղթանքներով՝

Զարմինէ  Գալայճեան-Պօղոսեան

Saturday, June 8, 2024

2024-June 8 -Zarmine Boghosian about 2 artists of Sts. Sahag-Mesrob parish-PETER PAONE & MANIA ARABATLIAN

 ՄԵՐ ՔԱՂԱՔԻ ԱՐՈՒԵՍՏԱԳԷՏՆԵՐԸ

Հինգ տարիէ ի վեր Նիւ Եորքեան բազմազբաղ կեանքը մեր ետին թողած՝ հաստատուած ենք – թոշակառու ըլլալէ ետք- մեր երկու որդիներէն գէթ մէկուն քով ըլլալու երազով «Գարնանային Դաշտ- Springfield» կոչուած այս շրջանը։

Մեր հաստատուելէն ետք, վեց ամիս չանցած թագաժահրը մեզ բանտարկեց մեր յարկէն ներս։ Արդէն ամերիկայի մէջ դրացնութեան կապը այնքան ալ հետաքրքրական չէ։ Եթէ նոյնիսկ տեսնենք մեր դրացիները քաղաքավարական կուտ մօռնինկ մը կամ «հայ, հաու ար եու» մը կը լսես ու կ՛անցնիս։ Մեր փողոցին անցուդարձն ալ մեծ մասամբ իրենց շուներուն պէտքերը հոգալու համար ճեմողներն են- շան աղտը խոտին մէջէն վերցնելու ձեռքին մէջ պահած տոպրակներով։

Այդ ալ առիթ կու տայ որ շան տէրերը դանդաղին, զիրար բարեւեն, առիթ տալով որ իրենց կենդանիները առանց աճապարելու իրենց պէտքերը հոգան։ Միաժամանակ տէրերն ալ հաճոյքով խօսակցութեան կը բռնուին իրարու հետ  պատշաճ հեռաւորութիւն պահպանելով թէ՛ իրենց եւ թէ իրենց սիրասուն զաւկի չափ յարգի շուներուն համար։

Վերջապէս մեր պատեաններէն դուրս ելլելու սկսանք։ Առաջին հերթին մեր ապրած քաղաքին հայկական հաստատութիւններն ու մանաւանդ եկեղեցիները սկսանք այցելել։ Փառք մեր ինքնաշարժերուն մէջ տեղադրուած ուղենիշ տուող կարելիութեան մեր առաջին գործը ծանօթանալ էր Հայկական եկեղեցիներուն։

Փառք Աստուծոյ որ այս համայնքը ունի ՀԻՆԳ հայկական եկեղեցի, եւ ՄԷԿ ՀԱՅ ԱՄԷՆՕՐԵԱՅ Վարժարան՝ Հայ Քոյրերու Վարժարան- մանկամսուրէն մինչեւ միջնակարգ ութերորդ դասարան, եւ ՀԻՆԳ ՀԱՅ Եկեղեցի- երկու էջմիածնական՝ Սբ Սահակ-ՍբՄեսրոպ եւ Սբ Երրորդութիւն, մէկ անթիլիասական՝ Սբ Գրիգոր Լուսաւորիչ, Մէկ հայ կաթողիկէ՝ Սբ Մարկոս եկեղեցի, եւ մէկ Հայ Աւետարանական եկեղեցի՝ Սրբոց Նահատակաց Հայ Աւետարանական եկեղեցի։ Այցելեցինք իւրաքանչիւր եկեղեցի եւ քանի որ իւրաքանչիւրը տարբեր շրջանի մէջ կը գտնուէր որոշեցինք աշխարհագրականօրէն մեր տան ամենամօտիկ եկեղեցին- Սբ Սահակ եւ Սբ Մեսրոպ յաճախել։ 

Այս շրջանէն Սբ Մարկոս Կաթողիկէ եկեղեցին իր հարիւրամեակը տօնեց վերջերս։ Իսկ Սբ․ Սահակ եւ Սբ․Մեսրոպ եկեղեցին իր հարիւրամեակը պիտի նշէ այս տարիէ յառաջիկայ Հոկտեմբերին։ Այս եկեղեցւոյ արխիւային աշխատանքներուն համար իմ համեստ բաժինս կը բերեմ «Արխիւի Յանձնախումբին» մաս կազմելով։  

 

Հայ ընտանիքներու հետ մեր ծանօթութիւնները ընդլայնիլ սկսան։

Այս առթիւ ես պիտի կեդրոնանամ այս մեծ ընտանիքէն երկու արուեստագէտներու մասին անդրադառնալով։

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

The artist couple: Peter Paone and Alma Alabilikian

 

Առաջինը՝ Փիթըր Փէոնը-Peter Paone-ն է, որուն ես «Մեր Հայ Փեսայ – Պատուաւոր քաղաքացի»  ըսելով կը ծանօթացնեմ, որովհետեւ ան ամուսինն է այս եկեղեցւոյ սիւներէն համարուող -հիմնադրութեան օրերէն- Ալապիլիքեան ընտանիքին դստեր՝ Ալմա Ալապիլիքեանին հետ։

Ալապիլիքեանը գեղարուեստական ճարտարապետ է, մանկավարժ եւ համայնքային եւ եկեղեցական գործունեայ անդամ: Ալմայի բոլոր ոլորտներուն մէջ ձեռք բերած եր անմիջական յաջողութիւնները 1965-ին զինք մեծարեցին որպէս «Ամերիկայի նշանաւոր երիտասարդ կիներէն մէկը»:  Իր մասնագիտական ոլորտին մէջ Ալապիլիքեանը որոշած է իր ջանքերը կեդրոնացնել պատասխանատու նախագիծերու վրայ, որոնցմէ շատերը արժանացած են մրցանակներու իրենց ակնառու ծրագրաւորական (Designer) լուծումներուն համար:

Vitetta Group -ՎիտեթաԿրուբին միանալէն ետք, (որ անուանի յաջողակ ճարտարապետական եւ ճարտարագիտական ​​ընկերութիւն մըն է), Ալապիլիքեանը կը սկսի աշխատիլ պատմական վերականգնողական նախագծերու վրայ, ինչպիսիք են Ուաշինկթընի Արուեստի ազգային պատկերասրահը, Ֆիլատելֆիոյ երաժշտական ​​ակադեմիան, Ֆրանքլինի ինստիտուտը, քաղաքապետարանը, Քըրթիս երաժշտական ​​ինստիտուտը եւ Walt Disney-ի Նիւ Եորքեան գրասենեակէն ներս: Ալմային ստեղծագործական ներդրումները շուտով կը պարգեւատրուին, Ալման նշանակուելով ընկերութեան առաջին կինը, որ բարձրացած էր գործընկերոջ կոչման:

1960-ականներուն Ֆիլատելֆիոյ արուեստի թանգարանը երբ նախաձեռնեց կամաւոր ուղեցոյցի ծրագիրը, եւ Ալապիլիքեանէն խնդրեցին միանալ, 16 տարի շարունակ ան կամաւոր աշխատեցաւ ամիսը երկու շաբաթ օր եւ այնուհետեւ դարձաւ Շրջանաւարտներու ուղեցոյցի խումբին մէկ անդամը: Թանգարանի հանդէպ իր նուիրուածութիւնը շեշտուեցաւ, երբ ան ամուսնացաւ նկարիչ Փիթըր Փէոնի հետ, որուն արուեստի գործերը կը գտնուին թանգարանայինն մշտական ​​հաւաքածոներուն մէջ:

Փիթըր Փէոնը-Peter Paone- ծնած է 1936 –ին։ Ծնած եւ մեծցած է Հարաւային Ֆիլատելֆիոյ մէջ, առաջին սերնդի պատկանող իտալա-ամերիկեան ընտանիքի մէջ, ուր պատերուն վրայ երեւցող միակ արուեստը կրօնական պատկերներ էին:

1950-ականներուն Փիթըր Փէոնը կը յաճախէ Ֆիլատելֆիոյ թանգարանի արուեստի դպրոցը (այժմ՝ Արուեստի համալսարան), ուր կը ստանայ գեղարուեստ-կերպարվեստի Պսակաւոր աստիճանի վկայական, ականաւոր պատմողական արուեստագէտ-նկարազարդիչներու շունչին տակ:

Փիթըր Փէոն կը խոստովանի որ  «Իմ արուեստի սկզբնական օրերուն ես հասկցայ, որ իմ ուժերը իսկապէս իմ երեւակայութեան մէջ են: Ես բնութիւնէն չեմ աշխատիր. Ես նատիւրմորտներ չեմ նկարեր ոչ ալ մոտէլներ ունիմ։ Ես այգի դուրս գալով նկարելու չեմ ելլեր. Ես կ՛աշխատիմ յիշողութեամբ. Ես կ՛աշխատիմ այն ​​ամէն ինչէն, ինչ կը յիշեմ իմ տեսածներէս»։

            Փիթըր Փէոնի աշխատանքները ցուցադրուած են Միացեալ Նահանգներու եւ աշխարհի տարբեր հաստատութիւններէն ներս։ Միաժամանակ ան վարած է բարձր դասախօսական պաշտօններ ինչպէս Նիւ Եորքի արուեստի նշանաւոր PRATT համալսարանէն ներս, ինչպէս նաեւ Փենսիլվանիոյ Գեղարուեստի ակադեմիայէն ներս (PAFA):

Ան ավելի քան հինգ տասնամեակ ոգեւորութեամբ ներգրաւուած է Ֆիլատելֆիոյ արուեստի համայնքէն ներս որպէս նկարիչ, հաւաքածոյի տէր եւ ուսուցիչ:

1980 թուականին ան կը հիմնէ PAFA-ի տպագրութեան բաժինը, ու նաեւ կը դասաւանդէ 1978-2009 թուականներուն եւ ծառայած է որպէս բաժնի առաջին ամպիոնի վարիչ:

Փիթըր Փէոն եղած է Print Club-ի (այժմ՝ Print Center) փոխ-նախագահը վեց տարի եւ կը ծառայէ Woodmere's հաւաքածոյի կառավարման Յանձնախումբին:

Վերջերս ներկայ եղանք իր ցուցահանդէսին, ուր կը ներկայացուէր իր (etchings) տպագրական հաւաքածոն նուիրուած այս թանգարանին։

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

*   *   *

 

 

Տիկին Մանիա Արապաթլեան  Արուեստագիտուհին

 

 

 

 

 

 

 

Ս Սահակ եւ Ս․ Մեսրոպ եկեղեցւոյ ընտանիքէն երկրորդ արուեստագէտն է եկեղեցւոյ հաւատարիմ անդամներէն, եւ խորանին ծառայող սարկաւագներէն՝ Լութֆի Արապաթլեանին կեանքի ընկեր Մանիան։

Այս նուիրեալ զոյգը նախկին հալէպահայեր են, որ ընտանիք կազմած են Ֆիլատելֆիոյ այս շրջանին մէջ։

Տիկին Մանիա Արապաթլեանը, գեղեցիկ իր ձայնով ամէն կիրակի եկեղեցւոյ մէջ ներկաներուն հոգիներէն ներս պատարագի շարականները քաղցրօրէն հնչեցնել կու տայ՝ միաժամանակ հետեւելով արուեստի դասընթացքներուն, իր ունեցած սէրը կատարելագործելու համար։

Մասնագիտացած է իւղաներկով աշխատելու եւ իր իւղաներկերու գեղեցիկ հաւաքածոյով հպարտացող արուեստագիտուհի մըն է։

Տիկին Արապաթլեան վերջերս իր անհատական ցուցահանդէսը ներկայացուց նորաբաց  Հայկական կեդրոն համարուող Քաֆէ-Փօմ-ի յատուկ առիթներ եւ ձեռնարկներ քաջալերող սրահին մէջ։

Այս կապը այցելելով -  https://www.youtube.com/watch?v=cY3qSBRWatE

պիտի կարենաք ամբողջական գաղափար մը ստանալ, աւելի եւս գնահատելու Մանիային արուեստի հանդէպ ունեցած սէրն ու նուիրումը։

 

Խումբ մը այցելուներ Մանիային ցուցահանդէսին

 

 

 





 

Զարմինէ Գ․ Պօղոսեան  -  June 7, 2024 -Springfield, PA 



The Wonderful World of the Armenian Language-by Zarmine K. Boghosian

  The Wonderful World of the Armenian Language   Speech delivered by Zarminé Boghosian   In early 1989-1990 On the occasion of Armenia...