Search This Blog

Search This Blog

Sunday, November 14, 2021

2021, Oct 1, AZG,TCA_Yerevan, Article Christine Melkonian, Zarmine Book Signing

https://www.azg.am/AM/2021100128?fbclid=IwAR2OaK7LGQhfasJ0aiBzWwC8tFBh43fmwsqZaAwBBtYAxk-6v_P2ksE1D5k Տեղադրվել է` 2021-10-01 22:41:59 (GMT +04:00) Ընթերցված է` 2460, Տպվել է` 20, Ուղարկվել է էլ.փոստով` 0 «ԱԶԷԶԻՑ ԱՄԵՐԻԿԱ». ԿԱՅԱՑԱՎ ԶԱՐՄԻՆԵ ՊՈՂՈՍՅԱՆԻ ԳՐՔԻ ՇՆՈՐՀԱՆԴԵՍԸ Հայաստանի Թեքեյան մշակութային միության Լրատվական կենտրոն Քրիստինե Մելքոնյան Թեքեյան մշակութային միության նախաձեռնությամբ կայացավ սփյուռքահայ կրթական եւ մշակութային գործիչ Զարմինե Պողոսյանի «Ազէզէն Ամերիկա» գրքի շնորհանդեսը։ Նա ծնվել է Սիրիայի Ազէզ քաղաքում։ Նոր լույս տեսած գրիքն էլ սկիզբ է առնում հենց ծննդավայր Ազէզից ու հասնում մինչեւ Ամերիկա, որտեղ հաստատվել է եւ մինչ օրս իր հայանպաստ գործունեությունն ու շարունակում Զարմինե Պողոսյանը։ Երկարամյա մանկավարժի գրքում ամփոփված է հեղինակիՙ 1960-ականներից մինչեւ մեր օրերը հասնող խոհագրությունները, հոդվածներն ու բանաստեղծությունները։ Դրանցում կարծես ամբողջանում են նրա մանկության ու պատանեկության հուշերը, մանկավարժական բեղուն գործունեության դրվագները, Ազէզից Հալեպ ու Ամերիկա ձգտող հայության բեկորների գրամշակութային առօրյան, Հայրենիք-Սփյուռք կրթական ու մշակութային հարաբերությունների ուրվագծումները։ Գրքի շնորհանդեսին ներկա էին սփյուռքահայ տարբեր համայնքների կրթական եւ մշակութային գործիչներ, հեղինակի գործընկերները, որոնց հետ համատեղ տարբեր հաստատություններում բազում ձեռնարկներիՙ դասավանդման, վերապատրաստումների այլ միջոցներով իրագործել են օտար ափերում հային հայ պահելու առաքելությունը։ Գրքի խմբագիր Քնարիկ Աբրահամյանը շնորհավորեց գրքի լույսընծայման առիթով եւ ընդգծեց, որ Զարմինե Պողոսյանը սփյուռքյան կրթական միջավայրում քաջածանոթ անուն է։ Խոսելով գրքի կազմման աշխատանքների մասինՙ նա նշեց, որ առաջին հերթին շատ հետաքրքիր էր ծանոթանալ Զարմինե Պողոսյանի հերոսներին. այս գիրքը ձեռքը վերցնողն առաջին հերթին կծանոթանա հենց հեղինակի հետ։ «Գրքին պետք է մոտենալՙ հաշվի առնելով, որ Զարմինե Պողոսյանը մանկավարժ է։ Նրա գրչի արդյունքն այսօր էլ ուսանելի է շատերի համար։ Հայ համայնքային կյանքը նրա աշխատանքի կիզակետում էրՙ նպատակ ունենալով ամերիկյան ափերում հայ մշակույթը եւ հային պահել»,-նշեց գրքի խմբագիրն ու եւս մեկ անգամ վստահեցրեցՙ Զարմինե Պողոսյանը հայ մշակույթի արթուն պահակ է։ «Գրողներ կան, որ չեն գործում եւ կան գործողներ, որ չեն գրում։ Զարմինե Պողոսյանը երկուսն էլ անում է. արդյունքը երեւում է նրա օգտապաշտական գրականության մեջ։ Ստեղծում է գաղափարին նվիրված գրականություն, որն ուզում է անպայման բան փոխանցել»,-իր ելույթում նշեց գրող, գրականագետ Երվանդ Ազատյանը եւ շնորհակալություն հայտնեց Թեքեյան մշակութային միությանըՙ գրքի շնորհանդեսը կազմակերպելու համար։ Երվանդ Ազատյանը նկատեցՙ Զարմինե Պողոսյանի գրիչը դիպուկ է, անսահմանՙ ամենավսեմից մինչեւ ամենանսեմը, ներշնչումներնՙ ազգային, ինչի արտացոլանքը հենց իր կյանքն է։ Նրա կարծիքովՙ օտար ափերում հայություն քարոզելը մարտահրավեր է, որի դիմաց պողպատյա հավատք է պետք ունենալ. «Զարմինե Պողոսյանը կրթական մշակ էՙ մեսրոպաշունչ հավատամքով, իսկ գրքի ամեն էջը մեղրահամ քնքշություն ունի, ինչպես իրենց բակի այն թթենու պտուղը, որի մասին հիշատակել էր գրքում»,-հավելեց Երվանդ Ազատյանը։ Զարմինե Պողոսյանին շնորհավորելու էին եկել ինչպես Սփյուռքից, այնպես էլ Հայաստանի մի շարք կրթամշակութային հաստատություններից։ ՀՊՄՀ «Սփյուռք» գիտաուսումնական կենտրոնի տնօրեն, պրոֆեսոր Սուրեն Դանիելյանը նախ ընդգծեցՙ միջոցառումն առաջին հերթին սփյուռքահայ ուսուցչին մեծարելու առիթ է. նա ընտրել է ամենազգայուն ու ամենաանշնորհակալ, իսկ Ամերիկայումՙ ամենադժվարին գործըՙ օտար ափերում հայի ոգին պահելը, հայ մարդուն վերակերտելը։ «Նա կտրել է ուսուցչի եւ գրական-մշակութային գործչի ճանապարհը։ Այդ ճանապարհին փորձում է հետ բերել ազգայինի ավազանից փախչող, արմատից պոկվող հայինՙ դեմ գնալով ժամանակին»,-նշեց պրոֆեսոր Դանիելյանն ու վստահեցրեցՙ այս մեծ վաստակի առջեւ խոնարհվել է պետք։ Ամերիկաբնակ հրապարակախոս, գրականագետ Հովսեփ Նալբանդյանը քաջատեղյակ է այն իրողություններին, որոնք այսօր կան հայության ինքնության կորստի ճանապարհին։ Նա խիստ անհագստացած է այդ փաստով եւ վստահեցնում էՙ պետք է անել հնարավորը այդ հոսանքի դեմ պայքարելու համար։ Վերջինս բարձր գնահատեց Զարմինե Պողոսյանի գործունեությունը, որը շաղախված է ոչ թե խոսքով, այլ բացառապես գործովՙ դասավանդելով։ «Վարձքդ կատար, վաստակդՙ արդար»,-այս բարեմաղթությամբ շնորհավորեց Հովսեփ Նալբանդյանն իր գործընկերոջն ու վստահեցրեցՙ կշարունակեն լինել պայքարի իրենց տեղերում։ Գրքի շնորհանդեսին ներկա էին նաեւ ուսուցիչներ, ապագա մանկավարժներ։ Նրանք միակարծիք ենՙ վաստակաշատ մանկավարժի անցած ուղին իրենց համար այսօր էլ օրինակելի է։ Ձեռնարկի ավարտին Զարմինե Պողոսյանը շնորհակալություն հայտնեց հայրենիքում իր գրքի շնորհանդեսը մեծաշուք կազմակերպելու համար, քանի որ մայրաքաղաք Երեւանն իրենց համար կարծես կարոտախտի հավաքավայր լինի։ Խոսելով հայության ինքնության պահպանման իրՙ որպես մանկավարժի առաքելության մասին, նա վստահեցրեց, որ դա իր եւ մյուս մանկավարժների պարտք է. «Օրերս ճյուղերը չորացած ծառ տեսա։ Վերեւ նայեցիՙ գագաթը կանաչ էր. ես հավատում եմ, որ հույս կաՙ վկան այստեղ ներկա երիտասարդ մանկավարժները»,-ելույթի ավարտին նշեց Զարմինե Պողոսյանը։

Saturday, November 13, 2021

Yerevan,Nostalgia.our visit to Armenia,2021

 https://hairenikweekly.com/2021/11/01/49013

Published on Nov, 1, 2021

ԵՐԵՒԱՆԸ՝ ԿԱՐՕՏԱԽՏԻՍ  ՀԱՒԱՔԱՎԱՅՐԸ․ ԱՆՄՈՌԱՆԱԼԻ ՄԵՐ ԱՅՑԸ` 2021-Ի

Զարմինէ Գ․ Պօղոսեան

Հոկտեմբեր 29, 2021

Սփրինկֆիլտ, Փենսիլվանիա

Այս տարուայ հայրենիք մեր այցելութիւնը – Սեպտ․ 23-էն մինչեւ Հոկտ. 12- շա՜տ տարբեր բնոյթ ունէր։ Տխուր, միաժամանակ ե՛ւ սպասողակա՛ն։

Տխուր՝ որովհետեւ մեր ժամանումի թուականէն շաբաթ մը առաջ կորսնցուցած էինք համավարակի զոհ դարձած հարազատ մը։ Մեր ժամանելէն մէկ շաբաթ առաջ, արդէն իսկ հայրենի հողը գրկած՝ կը ննջէր հալէպահայերու համար յատկացուած  գերեզմանատան բարձունքին, այն աղջիկը, որ որքան սէր, կորով եւ փորձառութիւն ունէր Սուրիոյ մէջ բժշկական մարզի մէջ տասնամեակներ ծառայած էր ունեցած մասնագիտութեամբ, նոյնքան եւ աւելի սէր ունէր մանաւանդ՝ Հայրենիքին հանդէպ։

Սպասողական՝ որովհետեւ Յուլիս 31-ին վերջապէս լոյս տեսած եւ հրապարակ իջած էր տարիներու երազս՝ «ԱԶԷԶԷՆ ԱՄԵՐԻԿԱ» խորագիրը կրող հատորը։

Հատոր մը, որ 400 էջնոց հաւաքածոյ մըն է տասնամեակներու ընթացքին հայ մամուլի էջերուն մէջ ցրուած, լոյս տեսած եւ կամ կարգ մը անտիպ գրութիւններուս։

Հարցական էր թէ ի՞նչպէս պիտի դիմաւորուէր գիրքս, ինչպէս պիտի կարենայի զանոնք հետս բերել Միացեալ Նահանգներ ընտանիքիս անդամներուն, աշակերտներուս եւ կամ՝ ընթերցասէր բարեկամներուս նուէր տալու։

Վերջ ի վերջոյ շուրջիններուս անյաղորդ, աւելի ճիշդը ցաւակից նայուածքները ուրիշ բան չէին թարգմաներ քան՝ «Ո՞վ է հայերէն գիրք կարդացողը հիմա․․․․»

Եւ պատահեցաւ անսպասելին․․․․

Երեւանը դարձաւ իմ կարօտախտիս հաւաքավայրը։ Միսաքին եւ իմ տարիներու նուիրեալ աշխատանքը արտասահմանի մէջ, գնահատանքի արժանացնող հանդիսութեան մը վերածուեցաւ՝ Հալէպէն մինչեւ Միացեալ Նահանգներու մէջ, մեր ազգային-մշակութային-կրթական-ընկերային կեանքէն ներս տարած աշխատանքը նկատի առնելով։

Արդարեւ, Դոկտ․ Փրօֆ․ Ռուբէն Միրզախանեանի հովանաւորութեամբ եւ իր բարձր ներկայութեամբը, Երեւանի Թէքէեան Մշակութային Միութեան Կեդրոնը իր դռները բացած էր Սեպտեմբերի 30-ին «ԱԶԷԶԷՆ ԱՄԵՐԻԿԱ» գիրքիս շնորհանդէսին համար, կազմակերպչական համագործակցութեամբը Երեւանի Խաչատուր Աբովեանի Անուան Հայաստանի Պետական Մանկավարժական Համալսարանի ՍՓԻՒՌՔ Գիտա-ուսումնական Կեդրոնին։

Իսկ ինչո՞ւ կ՛ըսեմ «Երեւանը դարձաւ իմ կարօտախտիս հաւաքավայրը», որովհետեւ, 65 տարուայ բաժանումէ մը ետք հոն ներկայ էր Ազէզի Սահակեան Նախակրթարանի դասընկերուհիներէս՝ Վարդուհի Թօփճեանը։ Կրնա՞ք պատկերացնել 11 տարեկանին Ազէզէն բաժնուած, հազիւ թէ պատանութեան սեմին ոտնակոխած աղջիկներ հանդիպին Երեւանի մէջ, եւ զիրար տեսնեն սպիտակած մազերով մեծ մայր դարձած։

Հո՛ն էին նաեւ Հալէպի Բեթէլ Աւետարական վարժարանի աշակերտական օրերէս Ժոզէֆ Ապաճեան ընտանիքի անդամները, Երուսաղէմի Թարգմանչաց Վարժարանի երկրորդականէն Անի Յարութիւնեան- Չէքիճեանը, Հալէպի Հ․Բ․Ը․Մ․-ի Լ․Ն․Գ․Կ-ի երկրորդականը յիշեցնող ողբացեալ դասընկերուհի Զարմինէ Պօղարեանին եղբայրը, նաեւ դասընկեր, ապա ուսուցիչ՝ Աբրահամ Քասիս-Երէցեանը։ Ներկայ էր նաեւ իմ երախտապարտ աշակերտններէս Հալէպի Կրթասիրաց Վարժարանի առաջին տարուայ ուսուցչութեան օրերէս ազգային բարերար՝ Գաբրիէլ Չէնպերճեանն ու Միութենական ընկեր՝ Կարպիս Վարդանեանը իր ազնիւ տիկնոջ Սեդային հետ։

Շնորհանդէսին իր օրհնաբեր ներկայութիւնը բերած էր Երուսաղէմի Միաբանութենէն Բարձրաշնորհ Արիս Արք․ Շիրվանեանը, որ իր բացման ու փակման օրհնութեան աղօթքներով կարծես վախճանեալ եղբօրս՝ Տ․ Վրթանէս Ա․ Քհնյ․ Գալայճեանին ներկայութիւնը կենդանացուց։ Սրբազանը գիտէր մեր ընտանիքին մասին եւ հարց տուաւ – «ընտանիքէդ ո՞վ կայ հոս» ըսի՝ ամէնէն փոքր եղբայրս, արուեստագէտ Վազգէն Գալայճեանը իր տիկնոջ՝ Ժագլինին հետ, նաեւ Միսաքին ընտանիքէն երեք քոյրերու զաւակները։

Պատուոյ սեղանին էին Պայքար Շաբաթաթերթի երախտաշատ գլխաւոր խմբագիր Տիար Երուանդ Ազատեանը, Սփիւռք Գիտա-ուսումնական Կեդրոնի Տնօրէն՝ Փրօֆ․ Սուրէն Դանիէլեանը, Բանասիրական Գիտութիւններու Թեկնածու Դոցենտ՝ Դոկտ․ Քնարիկ Աբրահամեանը։ Առանձին ելոյթներով հանդէս եկան գիրքիս խմաբագիրը եւ օրուան հանդիսավար՝ Քնարիկ Աբրահամեանը, հատորին յառաջաբանին հեղինակ՝ Փրօֆ․ Սուրէն Դանիէլեանը, Մատենագէտ – Մանկավարժ Յովսէփ Նալպանտեանը, Խաչատուր Աբովեանի ՀՊՄՀ   Բանասիրա-կան բաժանմունքի մագիստրոսական 2րդ լսարանի ուսանողուհի՝ Աննա Դաւթեանը։

Գիրքէն նմոյշներու ընթերցումներ կատարեցին հանդիսավար Դոկտ․ Քնարիկ Աբրահամեանը, 24 ժամ առցանց սփռուող www.radioayk.com-ի հիմնադիր-Տնօրէն, Արեւմտահայերէնի անխոնջ պաշտպան, Ուիքիփիտիայի արեւմտահայերէնով կամաւոր նուիրեալ աշխատակից՝ Շաքէ Մանկասարեանը։

Իսկ Յակոբ Միքայէլեանի ԱԶԳ-ի մէջ երեւցած ակնարկը հատորին շուրջ, կարդաց՝ Շողեր Պիլէմճեան-Հեղինեանը- ընդգծելով Միքայէլեանին եւ իմ Հալէպի դպրոցական օրերէն գրասէր-ընթերցասէր աշակետներ ըլլալը։

Մանկավարժի ակնոցով դիտուած ամէնէն աւելի սիրտ ջերմացնող երեւոյթ էր ականջալուր ըլլալ մագիստրոսական բաժնի ուսանողուհի Աննա Դաւթեանին ելոյթին, որ Դոկտ․ Բերկրուհի Սվաճեանին նուիրուած հատուածէն քաղած էր անոր իմաստուն խօսքերէն մին-

«Եթէ երազ ունիք, ձեր աշխատանքով ու կեցուածքով կրնաք համոզել ձեր շուրջինները, որպէսզի ձեր երազներուն ընթացք տան»:

            Երազներուս իրականացումը գտայ հայրենիքին մէջ։ Ոչ միայն գիրքիս լոյս ընծայումին հետ շնորհանդէսին վայրը հայրենի հողին վրայ կը գտնուէր, այլ նաեւ շնորհանդէսի սրահը լեցնող գրասէրները յոյս ու հաւատք կը ներշնչէին, լեզուի կարեւորութեան հաւատացող հայերով։

Սիրտ ջերմացնող եւ ականջ շոյող խօսքերէն աւելին նոր սերունդի ներկայացուցիչներու, համալսարանի ուսանողուհիներու ներկայութիւնը կու գային զիս հաւատքով լեցնելու։  Ինչպէս որ ներկաներէն «Նոր Յառաջ»-ի աշխատակից եւ Եռրւանեան կեդրոնի պատասթանատու, տաղանդաւոր գրող Անի Բրդոյեան-Ղազարեանը կը յիշեցնէ Տիար Երուանդ Ազատեանի ելոյթէն հետեւեալ գնահատականը թէ՝   «Գրողներ կան, որ չեն գործեր եւ կան գրողներ որ չեն գրեր։ Զարմինէն երկուքն ալ կը համատեղէ եւ արդիւնքը կ՛երեւի անոր օգտապաշտական գրականութեան մէջ։ Զարմինէ Պօղոսեանը կրթական մշակ է՝ Մեսրոպաշունչ հաւատքով, իսկ գիրքին իւրաքանչիւր էջը՝ մեղրահամ քնքշութիւն ունի, ինչպէս իրենց բակի թթենիին պտուղը, որուն մասին յիշատակած է գիրքին մէջ»։

*    *    *

Այո՛,  Հալէպի երկրորդականի աւարտականէն ետք երազիս մաս կը կազմէր Հայաստանի մէջ համալսարանական ուսում ստանալ, ինչպէս շարք մը դասընկեր-դասընկերուհիներս յաջողած էին օրին։ Հինգ տասնամեակ ետք Երեւանի մէջ Մեսրոպեանով գիրքիս լոյս ընծայումը եթէ համարժէք չէր այդ օրերուն ստանալիք հայրենի «դիպլոմ»ին, սակայն, լաւագոյն սփոփանքն էր երազներուս իրականացման ճամբուն վրայ։

Դոկտ․ Քնարիկ Աբրահամեան ո՛չ միայն բացառիկ բծախնդիր ու բանիմաց խմբագիրն դարձաւ – մօտաւորապէս երեք տարի տեւող համբերատար աշխատանքով այս հատորին լոյս ընծայման- այդ օր նաեւ փայլեցաւ հանդիսավարի իր շնորհերով։ Ան ներկայացուց գիրքը, գեղարուեստական յայտագրով հրամցուցուեցաւ գիրքէն հատուածներու ընթերցումներ, «Տափակ Անիւ», «Ազէզի Խոճան»։

Իսկ ձեռնարկին ամենամեծ անակնկալն էր, թէ՛ հանդիսատեսին, եւ թէ ինծի համար երբ Դոկտ․ Քնարիկ բարձրախօսին հրաւիրեց ԹՄՄ-ի Մհեր Մկրտչեան Թատերախումբի անդամներէն -Միսաք  Պօղոսեանը, որ Օմար Խայեամի եւ Վահան Տէրեանի խօսքերու հիման վրայ գրուած իր եւ իմ սիրած երկու երգերը հրամցնէ ներկաներուն։

*    *    *

Երեւանի մի քան շաբթուայ մեր կեցութեան ընթացքին ամենադժուար, հոգիիս համար տանջալից պահն էր Եռաբլուր մեր այցը։ Անցնող Սեպտեմբերին Հայ ազգը վերապրեցաւ 1915-ի օրերուն տիրող խորշակը։ Սեւ խորշակ մը, որ դարձեալ հնձեց տարաւ մեր նոր սերունդէն անհաշուելի զոհեր։ Ապագայի խոստումներով լի սերունդ մը զոհուեցաւ, որ պիտի դառնար Մեր ԱՊԱԳԱՅ-ն ու մեր ՅՈՅՍ-ը։ Մեր աչքերէն հոսող արցունքի կաթիլներուն ըմբոստ ու անզսպելի հոսքը բաւարար չէ բնա՛ւ կորուստին կսկիծին հետ վիշտին խորութիւնը հաւասարակշռելու։

Սակայն, շուրջս երիտասարդութիւն, պայծառ դէմքեր ու խօսուն աչքեր տեսնելով վերստին կը յուսադրուիմ յիշելով Խրիմեան Հայրիկին խօսքերը ․․․

«Դուք մի՛ վհատիք, Աւետարանի հարուածեալ որդիքներ. յոյս ա՛ռ, ու քաջալերուէ՛, ժողովուրդ Հայոց, երկհազար ամ է (տարի)  որ միշտ ջախջախուիս ու չես մեռնիր։ Պարսիկ, Յոյն, Արաբացին եւ Կովկասեան բարբարոս ազգերը միշտ արշաւեցին ու քանդեցին քո հայրենիք. բայց դու անվկանդ՝ (ապահով) անյուսահատ ոգի մի ունիս, որով կ՚ապրիս ու կը մնաս մինչեւ ցայսօր»։

*   *    *

Իւրայատուկ վայելքի պահ էր երբ մէկ դասապահի հանդիպումով առանձնաշնորհումը ունեցայ վայելելու ներկայութիւնը Խաչատուր Աբովեանի Անուան մանկավարաժական համալսարանի լսարաններէն մէկուն մէջ եւ սորվիլ փափաքող երեսուն զոյգ աչքերուն խորը նայելով։

Անխուսափելիօրէն Զահրատն էր որ եկաւ թարգմանելու իմ ներքին անբացատրելի զգացումներս- «Ձեր ու Սան կոչուած

          Այդ փայլուն աչքով դէմքերուն միջեւ

          Սիրոյ Կամուրջ մը կը շինուի տակաւ

          Սիրոյ կամուրջէն անցա՞ծ էք բնաւ․․․․»

Այո՛, ես այդ օր վերստին ապրեցայ դասարանի մէջ ըլլալու եւ սորվիլ ուզող աչքերուն նայելով հմայուելու։

Մէկ այլ վայելքի պահ ստեղծեց բանասիրական ֆակուլտետի, 4-րդ  կուրսի ուսանող- Աննա Կոստանեանը գիրքէն քաղուած իր իւրայատուկ ընտրութիւններով- այսպէս- «Կը  փնտռեմ» պատմուածքէն հատուածի մը մէջբերումովը իրենց բոյներուն կարօտը քաշող – Հալէպէն՝ Պէյրութ, Պաղտատ թէ Գահիրէէն ցիր ու ցան հայութեան։

          «Բոլորն ալ  կարօտը  ունին  իրենց  տունին,  անկողնին,  թէկուզ  ամէնէն աննշան համարուղ ամենամտերիմ իրենց բարձին, որուն վրայ ինչ բարձր տրամադրութեամբ հանգիստ տուած էին իրենց գլուխներուն եւ հրաշալի երազներ  տեսած  ժամանակին»։

Սակայն, Աննան կը գտնէ յուսատու տողեր ալ եւ մէկ այլ գրութենէն  կը մէջբերէ հետեւեալը-  «Այո՛, աշխարհի  մէջ  տակաւին  կա՛ն  լաւ  մարդիկ»։

Այո՛, ես ալ անուղղայ լաւատես մըն եմ, երբ հարցը մեր հայրենիքին գայ։ Կարծէք այդ տողերը ինծի կը վերադառնային ի՛ր բերնով, հայրենի երիտասարդու-թեան բերնով ընգծելու թէ-  Այո՛, հայրենիքի մէջ կան օրինակելի Նոր սերունդի ներկայացուցիչներ, Աննաներուն պէս խելացի ու հաւասարակշռուած հայուհիներ, ապագայի մայրեր, դաստիարակներ, որոնք մեր հոգիները կը լիցքաւորեն ապագայի հանդէպ իրենց լուսատու օրինակներով։

Մէջբերելով 19-րդ դարու Ֆրանսացի գրող Սթանտալին սա խօսքը թէ՝ «Ժողովուրդի մը հանճարին առաջին գործիքը ԻՐ լեզուն է», Աննաներն ու Քնարիկը յոյսս կը բազմապատկեն, որովհետեւ կ՛ապացուցեն թէ Հայ ժողովուրդին հանճարի գործիքը այս նոր սերունդին ձեռքին է․․․․ Լեզուն կ՛ապրի այստեղ, եւ կարդացողներ կա՛ն անպայման։

Վստահ եմ ինծի համամիտ էք նաեւ դուք եւս, կրկնելու Խրիմեան Հայրիկին իմաստուն յորդորը՝ Հայրենիքէն հեռանալու ամէն տեսակի մտադրութիւն եւ մտածում հեռու վանելով – «Պարսիկ, Յոյն, Արաբացին եւ Կովկասեան բարբարոս ազգերը միշտ արշաւեցին ու քանդեցին քո հայրենիք. բայց դու անվկանդ՝ անյուսահատ ոգի մի ունիս, որով կ՛ապրիս ու կը մնաս մինչեւ ցայսօր»։ …:

 

Keghart-Hagop Mikayelian Article from AZG about Azezen Ameriga Book

 OPINIONS

ԶԱՐՄԻՆԷՆ

Յակոբ Միքայէլեան, «Ազգ», 19 Օգոստոս 2021

Զարմինէ Գալայճեան-Պօղոսեանը ճանչցած եմ Հալէպի ՀԲԸՄ-ի Լ.Ն.-Գ.Կ. վարժարանէն, երբ ան ինձմէ դասարան մը ցած էր:

Այդ օրերէն արդէն կը փայլէր իր հայերէնի հանդէպ ունեցած սիրով ու դպրոցական գեղեցիկ շարադրութիւններով: Անկախ որեւէ յստակ պատճառէ, պատահած են աշակերտներ, որոնց մէջ հայերէնի սէրը իւրայատուկ փթթում մը ունեցած է այդ պատանեկան տարիքին, ուրՙ ոչ ժառանգականութիւնը դեր խաղացած է, ոչ ալ որեւէ երեւելի պատճառ: Հայերէն լեզուի ու գրականութեան դասապահերուն դասաւանդին կողմէ նետուած սերմերը յանկարծ գտած են զիրենք գրկաբաց ընդունող հողը, ուր ծլած են ու ծաղկած եւ դպրոցէն ետք ալ, անբաժան մնալով անկէ, շարունակած են ջրել ու խնամել այդ բոյսը, մինչեւ որ փարթամօրէն աճած է ան ու պտղաբերած եւ այդ պտուղներն ալ լիաբուռն բաշխուած թերթերու ու գիրքերու մէջ:

Այսպէս եղած է հայերէն լեզուին ուղեկցումը Զարմինէի կեանքի տարիներուն, իր հետ ճամբորդելով Ազէզէն Հալէպ, ապա Միացեալ Նահանգներ: Արդէն վերջերս Երեւանի մէջ լոյս տեսած իր առաջնեկ գիրքին ալ խորագիրը այդպէս էՙ «Ազէզէնՙ Ամերիկա» :

Զարմինէն երկար տարիներ, զանազան վայրերու, զանազան դպրոցներու մէջ եղած է հայերէնաւանդ ուսուցչուհի: Նիւ Եորք-Նիւ Ճըրզի ԹՄՄ-ի վարչութեան անդամ է, իսկ կողակիցըՙ Միսաք Պօղոսեանը Հալէպի «Ադամեան» թատերախումբի դերասաններէն եղած է, իմ բեմընկերս, որ ցարդ կը շարունակէ իր մասնակցութիւնը բերել Նիւ Եորքի 

ԹՄՄ-ի թատերախումբի ելոյթներուն: Գրականութեան եւ բեմարուեստի երկու երկրպագուներ կը շարունակեն իրենց շնորհքները ի սպաս դնել հայապահպանման կարեւոր գործին:

Զարմինէն երկար տարիներ եղած է նաեւ տնօրէնուհին Նիւ Եորքի Սրբոց Նահատակաց ամենօրեայ վարժարանին (ՍՆԱՎ): Վարժարան մը, որուն մասին Զարմինէն դիմատետրի էջերուն այնքան գրած ու նկարներ զետեղած է, որքան նոյնը ըրած է իր հարազատ մօրՙ հանգ. Տիրամայր Զապէլին ու երջանկայիշատակ քահանայ եղբօր: Ուրեմն կրնաք պատկերացնել, թէ ինչ տեղ ունեցած է հայ վարժարանը իր սրտին ու մտքին մէջ:

Ազէզը, Հալէպէն հազիւ 40 քմ հեռաւորութեան վրայ գտնուող գիւղաքաղաք մը, եղած է Թուրքիոյ սահմանակից: Արդարեւ, սահմանէն երեւցող Քիլիսը, որ իրենց պապենական ծննդավայրը կը նկատուի, հայաթափ ըլալով Ցեղասպանութեան օրերուն, անոր բնակիչները ապաստան գտած են Ազէզի մէջ, ուր հայ նոր գաղութ մը արմատացած է, ունենալով համայնքի մը գոյատեւումը ապահովող երեք ազդակներն ալՙ եկեղեցի, դպրոց, ակումբ:

Գիրքին պարունակութիւնը իր յօդուածներն են, մենագրութիւնները, գրախօսականները, խոհագրութիւններն ու հայ մամուլին ուղարկած թղթակցութիւնները:

Թղթակցութիւններՙ որոնք մէկական գրական գործերու վերածուած են իր փայլուն հայերէնին շնորհիւ, իրավիճակները տեսնելու, խորհրդածելու եւ թուղթին յանձնելու իր իւրայատուկ կարողութեամբ:

Իր ապրած միջավայրի ակնառու գրողներու, գիտնականներու, թատրոնի մարդոց, կամ այլՙ գործարար ասպարէզներու մէջ փայլած մարդոց, ապաՙ հայրենիք այցելութեան ընթացքին հանդիպած, կամ Նիւ Եորք այցելած հայրենի անձնաւորութիւններու մասին անպայման էջեր յատկացուցած է ու հայ թերթերու ուղարկած:

Զարմինէին աչքէն չէ վրիպած որեւէ կարեւոր երեւոյթ, իրադարձութիւն, որուն մասին գրելը պարտականութիւն սեպած է ու գրած այնքան գեղեցիկ ոճով ու կենդանի նկարագրութեամբ, որ ընթերցողը մասնակից կը դարձնէ երեւոյթին:

Զարմինէն արժանացած է ամերիկեան եւ հայկական շարք մը մրցանակներու եւ գնահատագրերու, իսկ 2014-ինՙ Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ. Կաթողիկոսի Ս. Սահակ-Ս. Մեսրոպ շքանշանին եւ սրբագիր կոնդակին:

440 էջանի գիրքը հրատարակուած է Հայաստանի Մանկավարժական համալսարանի Սփիւռք Գիտաուսումնական կեդրոնին կողմէ, խմբագրութեամբ Քնարիկ Աբրահամեանի: Գիրքին կողքը կը զարդարէ Արամ Հայկազի մէկ գեղանկարը, որ հեղինակը նուէր ստացած է մեծ գրողէն:

Սրտագին շնորհաւորութիւններ, նոր երկերու ակնկալիքով:

Aleppo - Grtasieats is 90 years old=by zarmine K. Boghosian- 2014

  ՈՂՋՈՅՆ 90-ԱՄԵԱՅ ԿՐԹԱՍԻՐԱՑԻՆ (1924-2014) .   ԿՐԹԱՍԻՐԱՑԸ ՄԵՐ ԵՐԿՈՒՔԻՆ ՀԱՄԱՐ (Յուշ պատառիկներ եւ սրտի խօսք՝ Միսաք եւ Զարմինէ Պօղոսեաննե...